Lokalna Grupa Działania „Zapilicze”

BIAŁOBRZEGI
• Gmina miejsko-wiejska
• Białobrzegi miasto, liczba ludności: 7 317
• Powierzchnia gminy: 79km2
• Liczba ludności: 10 329
• Sołectwa: 10
• Miejscowości: 17
• Gęstość zaludnienia: 131os/km2
• Współczynnik feminizacji: 101,3
• Stopa bezrobocia: 14,6%

W 1540 r. król Zygmunt I Stary przywilejem wydanym w Wilnie lokuje na Zapiliczu miasto o nazwie Brzegi. Zapilicze od XIV w. należało do Mazowsza, jako darowizna Kazimierza Wielkiego dla Księcia Siemowita III, zaś lokowane na prawie magdeburskim miasto było własnością Anny Falęckiej, wdowy po Janie z Biejkowa herbu Jastrzębiec. Kolejnym właścicielem Brzegów (od drugiej połowy XVII w. Białobrzegi) są rodziny: Boglewskich, Boskich, Stokowskich, Kuroszów i Wodzyńskich.

W ciągu pierwszych trzystu lat istnienia Białobrzegi są niewielkim miasteczkiem, którego ludność zajmuje się głównie handlem oraz rolnictwem. W okresie powstania styczniowego
w Białobrzegach i okolicy działa kilka oddziałów powstańczych
w tym m.in. płk D. Czachowskiego, Kononowicza, Grabowskiego
i inne.

1 stycznia 1870 r. miasta liczące poniżej 3 tyś. ludności i dochodem nie przekraczającym 150 rubli rocznie przemianowane są na osady. W grupie tych miast znajdują się także Białobrzegi. W 1910 r. miejscowość niszczy pożar, a już w cztery lata później zaczyna się wojna światowa, która przynosi Białobrzegom kolejne zniszczenia. Mieszkańcy Białobrzegów już od początku okresu międzywojennego starają się o odzyskanie praw miejskich. Następuje w tym okresie powolny lecz stały rozwój osady.

Z tego okresu pochodzą m.in. żelbetonowy most na Pilicy oraz kościół parafialny projektowany przez architekta Stefana Szyllera.Od początku XIX w., rozpoczyna się silny rozwój ludnościowy miejscowości. Związane jest to ściśle z budową i funkcjonowaniem traktu krakowskiego (obecnie droga Nr 7) zaprojektowanego przez inż. Teodora Urbańskiego i przebiegającego m.in. przez Białobrzegi. Okres II wojny światowej już we wrześniu 1939 r. przynosi Białobrzegom przelaną krew Żołnierzy 13 i 19 Dywizji Piechoty Armii “Prusy”, a następnie aresztowania, wywózki do obozów i rozstrzeliwania ludności. W białobrzeskim getcie hitlerowcy osadzili 4 tyś. Żydów z okolicznych terenów. Jego likwidacja nastąpiła w czerwcu 1942 r., kiedy Żydzi zostali wywiezieni do obozu zagłady w Treblince. 16 stycznia 1945 r. kończy się dla Białobrzegów koszmar okupacji hitlerowskiej. W 1956 r. zostaje powołany do życia powiat białobrzeski (który przetrwał niecałe 20 lat), a dwa lata później Białobrzegi odzyskują prawa miejskie. Przez cały okres powojenny miejscowość systematycznie się rozwija. Przybywa ludności zmienia się struktura zatrudnienia, powstaje wiele obiektów użyteczności publicznej, różne instytucje lokują tu swoje siedziby.

1 stycznia 1999 r. Białobrzegi stają się miastem powiatowym. Pozostają jednak miasteczkiem, którego niezaprzeczalnymi atutami są: czyste powietrze, lasy i woda.